Qamadiga badiba caalamka dagaalka ruush iyo yukrayn kahor waxaa lagaso dhoofsan jiray ruushka hindiya iyo yukrayn. Dagaalku marka uu bilowday bishii uhoreysayba qamadigii yurubiyanku kaso dhoofsan jireen ukrayn mesha ayuu kabaxay kii ruush-na isaga iyo badecadihisi kaleba wa tay joojiyen inay kaso iibsadaan oo ay cuna qabateeyen, dhaqaale xumadii ruxday caalamka wax kaso dhoofsasho la'aanta ruush iyo yukrayn darteedna wa mida maanta guryahena laga dareemayo oo maciishadii iyo shidaalkiba qaaliyeeyey.



Hindiya oo iyaduna kusheeganayd dalalka ugu horeya dhinaca wax soo saarka qamadiga ayaa wa xoogey dabooshay baahidii qamadiga loo qabay, bishii April ee ina waydaaratayna Hindiya waxay dunida udhoofisay wax kabadan 1,400,000 (hal milyan iyo afar boqol oo kun) oo tan oo qamadi ah sida ay xukuumadda hindiya hore usii sheegtayna waxay sii qiyaasaysay in bishan May ay udhoofin doonto caalamka qamadi kasii badan kii bisha April ay dhoofisay. Laakin War naxdin leh ayaa kaso yeeray hindiya, sida ay qortay majalada foreign policy horaanta asbucan xukuumada hindiya waxay mamnuucday in la dhoofiyo wax sareen ah sababta waxay kusheegtay in baahida gudaha Hindiya markan laga hormarinayo ta dibada, taasi oo macnahedu tahay in xukumada Narandara Modi ay walwal kaqabto baahi cuno yaraan oo dadkeda hindida ah kuso fool leh. Ogowna Hindiya waxay ahayd dalka labaad ee ugu wayn ee soo saara sareenka ama qamadiga caalamka oodhan sido kale waxay Hindiya ahayd isha qura ee sida wayn looga dhoofsanayey qamadiga caalamka oodhan tan iyo marku bilowday dagaalka yukrayn.

Asbuucyo kahor waxa caalamku ku baraarugay shiinaha oo badi qamadigii yaalay suuqyada caalamka si xawli ah kugadanaya isla markaana kaydsaday 51% hada wa 51% dhammaan qamadigii yaalay suuqa ee uu iibsaday, warbahinta qaar ayaaba intaas kasii badinaya tanka boqoleyda uu iibsaday shiine, indheer garad isku sheeg badanna waxa amakaag kunoqotay sababta shiinuhu ubilaabay kaydsashada qamadiga asbucyadan iyadoo dagaalka yurkayn socdo bilooyin. Wa dowlad kafakareysa shacabkeda wa jawaabta ugu haboon ee aan kusiin karo. Ameerika iyadu awalba qamadigeeda ma dhoofin jirin oo waana dalka ugu wayn ee kaydsada qamadiga caalamka oodhan.

Ciwaanka nuqul qoraaled kan hadii aad kayaabanayd waxa aan uga jeeday waxan filayaa hada inad sifiican ii fahamtay. Markii warkan dhiilada xambaarsan ee aan badi dadka aduunka uwanaagsanayn soo baxayna waxa durba lasaadaaliyey in qaar badan oo kamida dalalka afrika iyo aasiyaba gaajo loogu dhiman doono wa hadii rabi uusan gacantiisa wayn uso fidin sababtu wa in ay yihiin dad ama dowlado kutiirsan kasoo iibsashada qamadiga banaanka dalalkooda. Carabtu inkasto ay yihiin dalal qani ah hadana wa kuwo kamida macamisha ugu Wawen dunida ee soo dhoofsada qamadiga waana wadamada ugu horeeya sida lasaadalinayo ee ay saamaynayso waxa loogu yeeray warka argagaxa hindiya ee dilidda dad badan.

Markan u imaano bulshadena somaliyed, inaga waxaba awal ina haysatay dhibaatoyin kale oo gaar inoo ahaa, toban kii sano ee laso dhaafay waxa dalka kuso laalaabtay abaaro is daba socday abarahaasi waxay sababen in somali badan oo xoolo dhaqato ah waayan xoolahodii iyagoo fara marana wa kuwo hareeraha kadagan badi magaaloyinkena, ninkii islahaa somali wa xoolaley oo cadka iyo caanahena ayan kujoogayna waxan filaya inuu dareen galay. Halkaa markay joogto kuwii deeq bixiyayaasha aan ubixiney waxaba warbixin aan meel ka akhriyey sheegaysay in

deeqihii somaliya ay kubixin jireen ee dhinaca abaaraha kaliya 8% laga helay, waana sababta sida warbixino tibaaxayan madaxwaynaha ladoortay uu Abdirahman Abdishakur Warsame ugu magacabay in uu madax unoqdo gudiga abaaraha iyo gaajo ladirirka si uu kuwo deeq bixiyayasha aan ula baxnay ugaso uruuriyo wa xoogey deeq ah (ma hubo, run iyo beenba way noqon kartaa warbixinadasi).

Gaalo madow/cadaan iyo muslim ba maanta iyaga ayaa quus taagan badi, hadii warka hindiya lagaso sheegay uu dhaqan galo 2 ama 3 bil kadib dhibato aan ladhayalsan karin ayaa lamaleynaya hadiise rabi dhameeyo dagaalka yurkeyn bus-bus kan soo baxay ee lasheegayana uusan dubnida ugu fafin sidii dhibaatadii karoone oo kale Hindiyana dib ubilaabin dhofinta sareenka somaliduna aysan wax kabadalin hab nololeedka haatan ay kujirto ee buskud dhiiq iyo boorash laga sugo kuwo deeq bixiyayasha aan ubixinay wa naloo yaabaa. Gacmaha isa saarta ilaahay ayaa ina quudinaye.


Waxa laqorey 26kii Meey, 2022, waxa qorey Liban Nuur.